“Άκανθα” στο πόδι, ή “πελματιαία απονευρωσίτιδα” (πτέρνα του δρομέα)
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα εμφανίζεται όταν μία ισχυρή ταινία ιστού (πελματιαία απονεύρωση) που υποστηρίζει την καμάρα του ποδιού ερεθίζεται και παθαίνει φλεγμονή, προκαλώντας έντονο πόνο.
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι μία από τις πιο συχνές αιτίες πόνου στο πέλμα, και συγκεκριμένα στο κάτω μέρος της πτέρνας. Περίπου δύο εκατομμύρια ασθενείς το χρόνο στις Ηνωμένες πολιτείες λαμβάνουν θεραπεία για αυτή την πάθηση.
Η θεραπεία είναι κατά 95% συντηρητική, και έχει άριστα αποτελέσματα εάν εφαρμοσθεί σωστά.
Εικόνα 1: Πόνος πελματιαίας απονευρωσίτιδας.
Άκανθα στο πόδι -Πελματιαία απονευρωσίτιδα – Ανατομία
Η πελματιαία απονεύρωση είναι ένας μακρύς σύνδεσμος που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα στο κάτω μέρος του ποδιού. Συνδέει την πτέρνα με το μπροστινό μέρος του ποδιού και υποστηρίζει την καμάρα. Η πελματιαία απονευρωσίτιδα δημιουργείται λόγω φλεγμονής στην κατάφυση της πελματιαίας απονεύρωσης στην πτέρνα.
Εικόνα 2: Ανατομία της πελματιαίας απονεύρωσης.
Άκανθα στο πόδι (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) – Αιτία και παράγοντες κινδύνου
Η πελματιαία απονεύρωση έχει σχεδιαστεί από τη φύση ώστε να απορροφά τους κραδασμούς ώστε τα πόδια να καταπονούνται λιγότερο όταν περπατάμε, τρέχουμε, ή κάνουμε κάποιο άθλημα. Είναι κάτι σαν το “αμορτισέρ του ποδιού”.
Σε κάποιες περιπτώσεις η υπερβολική πίεση στην πελματιαία απονεύρωση έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν μικροτραυματισμοί δηλαδή μικρά σκισίματα μέσα της. Σε αυτή την περίπτωση η φυσική αντίδραση του σώματος στον τραυματισμό είναι η φλεγμονή η οποία έχει και ως αποτέλεσμα τον πόνο στην πτέρνα.
Εικόνα 3: Πελματιαία απονευρωσίτιδα: σημείο πόνου φλεγμονής.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η πελματιαία απονευρωσίτιδα γίνεται χωρίς να υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος. Υπάρχουν όμως παράγοντες κινδύνου που μπορούν να σας κάνουν πιο επιρρεπείς στην πάθηση:
- Καινούργια δραστηριότητα ή αύξηση της υπάρχουσας δραστηριότητας.
- Επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα, με ενδεχόμενη καταπόνηση των ποδιών: για παράδειγμα δρόμος μεγάλων αποστάσεων, χορός, ή μπαλέτο. Η πιθανότητα αυξάνεται ιδιαίτερα όταν υπάρχει καταπόνηση σε ανώμαλο έδαφος.
- Παρουσία πλατυποδίας ή αντίθετα υψηλής ποδικής καμάρας.
- Πολύωρη ορθοστασία και βάδιση, ιδιαίτερα σε σκληρές επιφάνειες λόγω επαγγέλματος (π.χ. γιατροί και νοσηλευτές)
- Παχυσαρκία
- Δύσκαμπτοι μύες της γάμπας.
- Ηλικία (η συχνότητα είναι αυξημένη σε άτομα ηλικίας 40 έως 60 ετών)
Εικόνα 4: Πελματιαία απονευρωσίτιδα: εάν το ύψος της ποδικής καμάρας είναι χαμηλό ή ψηλό, τότε η πιθανότητα να αναπτύξετε πελματιαία απονευρωσίτιδα αυξάνεται.
Άκανθα στο πόδι (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) – Συμπτώματα
Τα πιο συχνά συμπτώματα πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι:
- Πόνος στο κάτω μέρος του πέλματος κοντά στην πτέρνα.
- Παραδόξως ο πόνος είναι εντονότερος όχι κατά τη διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας αλλά όταν δεν υπάρχει φυσική δραστηριότητα: κλασικά, ο πόνος υπάρχει κατά τα πρώτα βήματα αφού σηκωθείτε από το κρεβάτι το πρωί μετά από μία περίοδο ανάπαυσης. Ή, όταν έχει τελειώσει η μέρα, μετά την καταπόνηση όταν πάτε να ξεκουραστείτε και όχι κατά τη διάρκεια της καταπόνησης.
Άκανθα στο πόδι (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) – Διάγνωση
Ο γιατρός σας θα πάρει λεπτομερές Ιστορικό και θα σας εξετάσει κλινικά, μπορεί να βρει:
- Ευαισθησία στην βάση της πτέρνας.
- Πλατυποδία ή υψηλή ποδική Καμάρα η οποία συμβάλλει στην πάθηση.
- Περιορισμένη κίνηση στον αστράγαλο σας.
- Τενοντίτιδα στον Αχίλλειο, ή μέχρι και κάταγμα κόπωσης της πτέρνας.
Άκανθα στο πόδι (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) – Απεικονιστικές εξετάσεις
Ακτινογραφίες
Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει ακτινογραφία για να βεβαιωθεί ότι ο πόνος στην πτέρνα προκαλείται από πελματιαία απονευρωσίτιδα και όχι από κάποιο άλλο πρόβλημα, όπως ένα κάταγμα ή μία αρθρίτιδα.
Άκανθα πτέρνας:
Στην ακτινογραφία μπορεί να φανεί και η λεγόμενη “άκανθα πτέρνας”. Παλιά οι γιατροί πίστευαν ότι η άκανθα είναι το πρόβλημα. Πολλαπλές μελέτες σε έγκυρα ιατρικά περιοδικά έχουν δείξει ότι το 95% των ανθρώπων που έχουν άκανθα στην ακτινογραφία δεν αναπτύσσουν πελματιαία απονευρωσίτιδα. Άρα ο πόνος της πελματιαίας απονευρωσίτιδας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με το να αφαιρέσουμε την άκανθα.
Εικόνα 5: Πελματιαία απονευρωσίτιδα και άκανθα: η παρουσία “άκανθας” την ακτινογραφία, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Μαγνητική τομογραφία
Εάν μετά από μία περίοδο θεραπείας της πελματιαίας απονευρωσίτιδας τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν τότε πιθανόν ο γιατρός σας να ζητήσει μαγνητική τομογραφία ώστε να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα.
Άκανθα στο πόδι (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) – Συντηρητική (μη χειρουργική) θεραπεία
Πάνω από το 90% των ασθενών με πελματιαία απονευρωσίτιδα θα δει πολύ σημαντική βελτίωση με τις συντηρητικές μεθόδους αντιμετώπισης.
- Ανάπαυση: μείωση ή ακόμα και διακοπή των δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τον πόνο είναι το πρώτο και κυριότερο βήμα για τη μείωση του πόνου στην οξεία φάση.
- Αλλαγή δραστηριότητας: παραδείγματος χάρη αλλάζουμε την άσκηση πάνω σε σκληρές επιφάνειες όπως το έντονο περπάτημα το τρέξιμο ή το χώρο σε δραστηριότητες που καταπονούν λιγότερο τα πόδια όπως το ποδήλατο ή το κολύμπι.
- Διατάσεις: πολύ αποτελεσματικός τρόπος για να ανακουφίσουμε τον πόνο που συνοδεύει αυτή την πάθηση.
Εικόνα 6: Πελματιαία απονευρωσίτιδα: οι διατάσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές για μία επιτυχή αντιμετώπιση.
- Παγοθεραπεία: Κυλάμε με το πόδι μας ένα μπουκάλι κρύου νερού ή ένα κουτάκι κρύου αναψυκτικού για 20 λεπτά τρεις με τέσσερις φορές την ημέρα.
- Φάρμακα: αντιφλεγμονώδη φάρμακα βοηθούν στην καταπολέμηση της φλεγμονής και άρα του πόνου.
- Φυσικοθεραπεία: εκτός από τις διατάσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω ένα σωστό πρωτόκολλο φυσικοθεραπείας περιλαμβάνει και άλλες εξειδικευμένες θεραπείες που εστιάζουν στη μείωση της φλεγμονής και είναι πολύ αποτελεσματικές.
- Σωστή επιλογή παπουτσιών: παπούτσια με χοντρή σόλα και όχι σκληρά “ανατομικά”.
- “Πάτοι” στα παπούτσια: κάποιες φορές οι πάτοι του εμπορίου μπορεί να χειροτερέψουν την κατάσταση. Χρειάζεται να φτιάξετε πάτους που είναι εξατομικευμένοι στο δικό σας πόδι.
Εικόνα 7: Πελματιαία απονευρωσίτιδα: η χρήση εξατομικευμένων πάτων προτιμάται από την χρήση καρτών που είναι προκατασκευασμένοι.
- Νυχτερινοί νάρθηκες: είναι εξαιρετικά αποτελεσματικoί γιατί στην ουσία κάνουν διατάσεις στην πελματιαία απονεύρωση ενώ κοιμόμαστε.
- Χρήση ορθοπεδικής μπότας: και αυτή μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική ιδιαίτερα στην οξεία αρχική φάση.
Εικόνα 8: Πελματιαία απονευρωσίτιδα: πολλές φορές ειδικά στην αρχή συνιστάται η χρήση ορθοπεδικής μπότας.
- Ενέσεις: ενέσεις κορτιζόνης αλλά και ιδιαίτερα ενέσεις βιολογικήςθεραπείας, μπορούν να ενισχυθούν στην πελματιαία απονεύρωση για να βοηθήσουν την επούλωση. Επειδή το πλάσμα προέρχεται από το δικό σας αίμα δεν υπάρχουν και επιπλοκές στην θεραπεία.
- Χρήση κρουστικών υπερήχων: μπορεί επίσης να βοηθήσει ως ένα μη επεμβατικό μέσο.
Εικόνα 9: Πελματιαία απονευρωσίτιδα: ο κρουστικός υπέρηχος αποτελεί μία δόκιμη θεραπεία.
Άκανθα στο πόδι (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) – Χειρουργική θεραπεία
Επειδή πάνω από το 90% των ασθενών με πελματιαία απονευρωσίτιδα αντιμετωπίζονται συντηρητικά με επιτυχία, το χειρουργείο συνιστάται μόνο εάν έχουμε δοκιμάσει όλες τις μη χειρουργικές μεθόδους και το αποτέλεσμα δεν είναι το αναμενόμενο. Χρειάζεται λοιπόν να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες που προείπαμε στο μέγιστο πριν αποφασιστεί η χειρουργική επέμβαση.
Η χειρουργική επέμβαση αποτελείται από μερική απελευθέρωση της πελματιαίας απονεύρωσης μέσα από ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους. Εάν συνυπάρχει κατάσταση κατά την οποία οι μύες της γάμπας παραμένουν σφιχτοί παρά τις διατάσεις, μπορεί να προστεθεί και μία μικρή επιμήκυνση των μυών της γάμπας που ονομάζουμε “επιμήκυνση γαστροκνημίας”.
Συμβουλευτείτε τον ορθοπεδικό Γ. Χλωρό
Αν έχετε πόνο στο πόδι ή στην πτέρνα, συμβουλευτείτε τον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό κύριο Γεώργιο Χλωρό.
- Ο χειρουργός, έχοντας τις απαραίτητες πιστοποιήσεις USMLE/ECFMG, διαθέτει πλήρη άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλματος στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (Pennsylvania License: MD465887).
- Έχει μείνει συνολικά στο Εξωτερικό για 17 χρόνια.
- Έχει αποκτήσει πολύχρονη εμπειρία και εκπαίδευση στα μεγαλύτερα ορθοπεδικά κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών.
- Έχει πραγματοποιήσει πολύ μεγάλο όγκο επιτυχημένων χειρουργικών επεμβάσεων στην Αμερική, καθώς και στην Μεγάλη Βρετανία όπου εργάσθηκε μετά το πέρας της εκπαίδευσής του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα:
Wikipedia
